در این مقاله به بررسی پاسخ این سوال می پردازیم که از کجا بفهمیم سندروم روده تحریک پذیر داریم .
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد سندروم روده تحریک پذیر می توانید با ما در تماس باشید
سندروم روده تحریک پذیر که در علم پزشکی با واژه مختصر IBS آن را می شناسیم، یکی از مشکلات رایج دستگاه گوارش می باشد که حدود 15 درصد از مردم از آن رنج می برند.
علائم حاصل از سندروم روده تحریک پذیر باعث شده است تا بسیاری از بیماران از دکتر سلیمی بپرسند که از کجا بفهمیم سندروم روده تحریک پذیر داریم ؟ دکتر سلیمی، یکی از معتبرترین متخصصین در این زمینه می باشند.
در این مقاله علائم این بیماری و روش های تشخیص و درمان را بیان می کنیم تا به سوالات بسیاری از بیماران پاسخ داده باشیم. پس تا انتهای مقاله از کجا بفهمیم سندروم روده تحریک پذیر داریم همراه ما باشید.
در این مقاله می خوانیم:
سندروم روده تحریک پذیر چیست؟
دلیل بروز سندروم روده تحریک پذیر چیست؟
محرک های سندروم روده تحریک پذیر
انواع سندروم روده تحریک پذیر
نقش استرس در سندروم روده تحریک پذیر
عوامل خطرساز سندروم روده تحریک پذیر
علائم سندروم روده تحریک پذیر
روش تشخیص سندروم روده تحریک پذیر چیست؟
عوارض سندروم روده تحریک پذیر چیست؟
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
درمان سندروم روده تحریک پذیر
تغییر سبک زندگی در درمان سندروم روده تحریک پذیر
تغذیه در سندروم روده تحریک پذیر
غذاهای مضر برای سندروم روده تحریک پذیر
مواد غذایی مفید برای سندروم روده تحریک پذیر
صیفی جات، میوه جات و سبزیجات مفید برای سندروم روده تحریک پذیر
اهمیت تامین آب بدن در سندروم روده تحریک پذیر
بررسی نقش فیبر در سندروم روده تحریک پذیر
توصیه های تغذیه برای کنترل سندروم روده تحریک پذیر
آلرژی به برخی از مواد غذایی
سخن پایانی
سندروم روده تحریک پذیر چیست؟
قبل از این که به این پرسش بپردازیم که از کجا بفهمیم سندروم روده تحریک پذیر داریم ،
لازم است تا در خصوص این سندروم، اطلاعاتی داشته باشیم. سندروم روده تحریک پذیر (Irritable Bowel Syndrome) یک بیماری مزمن دستگاه گوارش می باشد.
این سندروم در دراز مدت سبب بروز عوارض مداومی می گردد. اما عوارض حاصل از آن شدید و جدی نمی باشد. بسیاری از افراد حتی با وجود علائم این بیماری اطلاعاتی در خصوص سندروم روده تحریک پذیر ندارند.
سندروم روده تحریک پذیر در زنان بیشتر از مردان ملاحظه شده است و ممکن است افراد در هر سنی آن را تجربه کنند.
سندروم روده تحریک پذیر بیماری خطرناکی نیست اما در صورت عدم تشخیص و درمان، باعث می شود تا فرد علائم شدید و دردهای زیادی را تجربه کند.
علائم این سندروم طی سال ها دچار تغییر می شود و با توجه به شرایط محیطی، نشانه های مختلفی از خود بروز می دهد.
به همین دلیل بسیاری از افراد سوال می کنند که از کجا بفهمیم سندروم روده تحریک پذیر داریم ؟ در بخش های بعدی در مورد علائم و روش های تشخیص این سندروم صحبت خواهیم کرد.
دلیل بروز سندروم روده تحریک پذیر چیست؟
علم پزشکی در سال های اخیر پیشرفت های زیادی داشته است. با این حال هنوز علت دقیق بروز این سندروم مشخص نشده است.
اما احتمال می رود که دلیل بروز IBS اختلال در عملکرد سیستم عصبی و عضله های روده باشد. عواملی مانند تغذیه در تحریک و تشدید این سندروم موثر هستند. در اثر عواملی، عضله های روده هماهنگی خود را از دست می دهند و دچار انقباض می شوند.
در این صورت علائمی بروز پیدا می کند که سبب ناراحتی و درد بیمار می شود.
با این که تشخیص دقیقی در بروز این بیماری صورت نگرفته است، اما احتمال می رود که دلایل زیر سبب بروز سندروم روده تحریک پذیر باشند:
- عوامل محیط زیستی مانند استرس و اضطراب
- ژنتیک
- باکتری های موجود در معده و روده
- ناتوانی در دفع مدفوع
- حساسیت بیش از حد روده ها
- اختلالات عصبی و هورمونی
- تغییرات هورمونی
- نقص عملکرد عضلات هضم کننده غذا
- نقص سیستم عصبی در کنترل سیستم هضم
در بروز سندروم روده تحریک پذیر تنها یک عامل دخیل نیست و ممکن است چند عامل در بروز آن دخالت داشته باشند.
عواملی مانند مصرف غذاهای چرب، صفرای اضافی، عدم هضم برخی غذاهای خاص و … می توانند سبب ایجاد التهاب در روده ها شوند که در نتیجه منجر به بروز سندروم روده تحریک پذیر خواهد شد.
علاوه بر این، محرک هایی روی جداره دیواره روده تاثیر منفی می گذارند که سبب تشدید علائم و بیماری خواهد شد. طبق نظر دکتر سلیمی، محرک های سندروم روده تحریک پذیر شامل موارد زیر می باشد:
محرک های سندروم روده تحریک پذیر
تغذیه
بسیاری از افرادی که به سندروم روده تحریک پذیر مبتلا می شوند، بعد از مصرف برخی از غذاها و خوراکی ها علائم و درد شدیدی را متحمل می شوند. به همین دلیل تغذیه در این بیماران از اهمیت زیادی برخوردار است.
توصیه می شود که بیماران مبتلا به این سندروم حتما نزد یک متخصص تغذیه مراجعه کنند تا متخصص، برنامه غذایی متناسب با بیماری آن ها را تجویز نماید.
توجه به تغذیه جلوی بروز علائم بیماری را خواهد گرفت. در بخش های بعدی در مورد مواد غذایی مضر و مفید سندروم روده تحریک پذیر صحبت خواهیم کرد.
پیشنهاد می کنیم از سایر مطالب سایت آبستی سرجری دیدن کنید.
تغییرات هورمونی
تغییرات هورمونی که در بدن اتفاق می افتد، بیماری را وخیم کرده و علائم را تشدید می نماید. به همین دلیل است که زنان بیشتر از مردان این بیماری را تجربه می کنند. زنان در طول عمر خود با تغییرات هورمونی زیادی مواجه می شوند. به خصوص در دوره قاعدگی که سبب تشدید علائم سندروم خواهد شد.
عفونت
برخی از عفونت های داخلی نظیر گاستروانتریت نیز در تشدید علائم سندروم روده تحریک پذیر نقش دارند.
انواع سندروم روده تحریک پذیر
علائم بیماری در هر یک از سندروم های روده تحریک پذیر متفاوت می باشد. به صورت کلی 3 نوع سندروم روده تحریک پذیر داریم که به شرح زیر می باشند:
سندروم روده تحریک پذیر از نوع یبوست
در نوع یبوست سندروم روده تحریک پذیر، بیمار علائمی مانند درد معده، نفخ شکم و مشکل در اجابت مزاج را تجربه می کند.
سندروم روده تحریک پذیر از نوع اسهال
در این نوع سندروم، بیمار علائمی نظیر درد معده، اجابت مزاج به صورت آبکی و دفع مکرر روده را تجربه خواهد کرد.
سندروم روده تحریک پذیر با الگوی مدفوع متناوب
در این نوع سندروم، بیمار هم یبوست و هم اسهال را به صورت متناوب تجربه خواهد کرد.
نقش استرس در سندروم روده تحریک پذیر
استرس به خودی خود منجر به بروز سندروم روده تحریک پذیر نمی شود. زیرا این سندروم اختلال روحی و روانی نمی باشد.
اما آثاری که استرس در بدن دارد، سبب می شود که علائم سندروم بروز پیدا کند یا تشدید یابد. بیمارانی که استرس و اضطراب را تجربه می کنند، اعلام کرده اند که علائم آن ها تشدید می یابد.
عوامل خطرساز سندروم روده تحریک پذیر
تمام افراد در هر شرایطی ممکن است به IBS دچار شوند اما افراد زیر بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند:
- افرادی در گروه سنی زیر 45 سال
- زنان به خصوص در دوران قائدگی و بارداری
- افراد با داشتن سابقه خانوادگی بیماری IBS
- افراد با داشتن سابقه بیماری های روانی
علائم سندروم روده تحریک پذیر
بسیاری از افراد با مشاهده برخی علائم سوال می کنند که از کجا بفهمیم سندروم روده تحریک پذیر داریم ؟ در این بخش، علائم دقیق سندروم را بررسی خواهیم کرد. از جمله علائم سندروم روده تحریک پذیر می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- درد شکمی
- یبوست یا اسهال
- نفخ شکم
- تکرر مدفوع (احساس ناگهانی نیاز به توالت)
- وجود مخاط سفید در مدفوع
- درد پهلو در سندروم روده تحریک پذیر
در شرایطی که بیماری پیشرفت داشته باشد، بیمار علائم زیر را نیز تجربه خواهد کرد:
- افزایش یا کاهش ناگهانی وزن
- حالت تهوع و استفراغ
- افزایش دمای بدن
بسیاری از بیماران مبتلا به سندروم روده تحریک پذیر ممکن است درد شدید را در قسمت ناف و پهلوها احساس کنند. این دردها به دلیل اختلال در عملکرد روده ها و عدم هضم و جذب صحیح مواد غذایی رخ خواهد داد.
برخی از بیماران، درد پهلوی ناشی از سندروم روده تحریک پذیر را با درد کلیه و تخمدان ها اشتباه می گیرند. باید گفت که درد ناشی از این بیماری ارتباطی با درد کلیه و تخمدان ندارد. دردهای روده سندروم تحریک پذیر به صورت ناپیوسته است.
به این صورت که با مصرف غذا زیاد می شود و بعد از تخلیه روده و خارج شدن گاز معده، دردها از بین می روند. البته عواملی که در بخش های قبلی به آن ها اشاره کردیم نیز سبب تشدید علائم و دردهای سندروم خواهند شد.
به همین منظور، افراد مبتلا به این بیماری باید محرک ها را با کمک دکتر سلیمی شناسایی کنند تا بتوانند روی علائم کنترل بهتری داشته باشند.
روش تشخیص سندروم روده تحریک پذیر چیست؟
برای تشخیص این بیماری روش های مختلفی وجود دارد. پزشک در ابتدا اقدام به بررسی سوابق پزشکی بیماری می کند. علاوه بر این باید مسائل روحی روانی بیماری نظیر استرس و اضطراب در وی بررسی شود.
علائم بیمار و زمان دقیق بروز آن ها به دقت بررسی می گردد. علاوه بر این، دکتر سلیمی سابقه بیماری در دیگر اعضای خانواده را نیز بررسی می کند.
در این شرایط، تشخیص بیماری راحت تر خواهد شد. لازم است بیمار در مورد تمام علائم خود بدون ترس و خجالت با پزشک صحبت کند تا روند تشخیص بیماری به خوبی طی شود.
افرادی که سوال می کنند از کجا بفهمیم سندروم روده تحریک پذیر داریم ، باید بدانند که برای تشخیص دقیق این بیماری باید به یک پزشک ماهر همچون دکتر سلیمی مراجعه کنند. اما تشخیص این بیماری در صورت همکاری بیمار و بیان تمام علائم با ذکر جزئیات، امکانپذیر است.
برای تشخیص سندروم روده تحریک پذیر، دکتر سلیمی مراحل زیر را انجام می دهد:
معاینه بیمار
بیمار بعد از مراجعه به پزشک با دقت مورد بررسی قرار می گیرد. علائم شایع سندروم روده تحریک پذیر شامل درد شکمی، اسهال، یبوست و … به دقت در بیمار بررسی می شود.
در صورتی که بیمار چنین علائمی داشته باشد، پزشک به وجود سندروم روده تحریک پذیر مشکوک می شود. با این حال تشخیص به همین مرحله ختم نمی شود.
سابقه خانوادگی بیمار از نظر ابتلا به سلیاک یا حساسیت به لاکتوز مورد بررسی قرار می گیرد و برای آن آزمایش هایی در نظر گرفته می شود. در مراحل بعدی، پزشک در مورد استرس و اضطراب بیمار سوالاتی می پرسد. علاوه بر این مکان دقیق دردهای شکمی در بیمار بررسی می شود.
معیار تشخیصی رم
در مرحله بعد، دکتر سلیمی از روش تشخیصی رم استفاده می کند. به این صورت که علائم دقیق بیماری با علائم بیمار تطابق داده می شود. روش تشخیصی رم برای سندروم روده تحریک پذیر به شرح زیر می باشد:
دردهای شکمی
در صورتی که بیمار درد شکم را همراه دو علامت دیگر این بیماری داشته باشد، پزشک احتمال می دهد که نوع بیماری، سندروم روده تحریک پذیر باشد. افرادی که به سندروم روده تحریک پذیر مبتلا هستند، حداقل هفته ای یک بار دردهای شکمی را در طول چند ماه اخیر تجربه کرده اند.
این نوع دردها مخصوص سندروم روده تحریک پذیر می باشد. در این صورت، پزشک به سندروم مشکوک می شود و بقیه علائم را چک می کند.
تغییرات درد شکم با دفع مدفوع
در سندروم روده تحریک پذیر معمولا درد شکمی با مدفوع کردن از بین می رود. در صورتی که بیمار بعد از دستشویی رفتن احساس بهتری در مورد درد شکم خود داشته باشد، احتمال وجود سندروم روده تحریک پذیر افزایش می یابد.
تغییرات عملکرد روده
احساس بیشتر در دفع مدفوع از نشانه های سندروم روه تحریک پذیر می باشد. افرادی که به این سندروم دچار هستند، احساس نیاز بیشتری برای دستشویی رفتن دارند.
به این روال که اگر بیمار پیش از این روزی یک بار مدفوع می کرد، امروز روزی 3 بار برای مدفوع به دستشویی می رود. همین موضوع می تواند نشانه دیگری از وجود سندروم روده تحریک پذیر باشد.
شکل و ظاهر مدفوع
یکی دیگر از مراحل تشخیص سندروم روده تحریک پذیر، بررسی شکل و ظاهر مدفوع می باشد. در این بیماری بسته به نوع سندروم، موفوع به شکل یبوست یا اسهال در می آید و بیمار تمایل به زور زدن برای دفع مدفوع دارد.
علاوه بر این ممکن است در مدفوع، خون یا ماده مخاطی شکل سفید رنگ مشاهده شود. به خصوص اگر این تغییرات در مدفوع همراه با درد باشد، احتمال وجود سندروم روده تحریک پذیر افزایش خواهد یافت.
آزمایش های تشخیصی
در صورتی که علائم بالا در بیمار مشاهده شد و در کنار علائم بالا علائمی نظیر کاهش وزن، کم خونی یا وجود خون در مدفوع ملاحظه گردید، پزشک درخواست آزمایش برای بیمار می دهد.
اگر چه انجام آزمایش ها لزومی برای تشخیص سندروم روده تحریک پذیر ندارند، اما انجام آن ها برای رد وجود بیماری های دیگر لازم است. آزمایش برای تشخیص سندروم روده تحریک پذیر در روش های مختلفی انجام می گیرد که شامل موارد زیر می باشند:
آزمایش خون
با انجام آزمایش خون، دکتر سلیمی وجود یا عدم وجود بیماری سلیاک را مورد بررسی قرار می دهد. بیماری سلیاک از حساسیت به گندم به وجود می آید و علائمی مشابه سندروم روده تحریک پذیر دارد. در صورتی که جواب آزمایش منفی بود، پزشک در مورد وجود بیماری سندروم روده تحریک پذیر اطمینان می یابد.
آزمایش مدفوع
بیمارانی که مشکوک به ابتلا به سندروم روده تحریک پذیر هستند، باید آزمایش مدفوع بدهند. مدفوع بیمار در آزمایشگاه برای وجود خون یا انگل مورد بررسی قرار می گیرد.
سیگموئیدوسکوپی انعطاف پذیر
در این روش از یک لوله منعطف و باریک که دارای دوربین و چراغی می باشد، برای تشخیص بیماری استفاده می کنند. به این روش که لوله وارد رکتوم و پایین روده بزرگ می شود و از طریق مانیتور، محتویات روده به دقت بررسی می گردد.
پزشک که مشکوک به وجود بیماری سندروم روده تحریک پذیر شده است، علائم این بیماری را در قسمت پایینی دستگاه گوارش مورد بررسی قرار می دهد.
با استفاده از این روش، پزشک حتی می تواند بیوپسی انجام دهد تا با استفاده از نمونه در آزمایشگاه، بررسی های بیشتری انجام دهد.
کولونوسکوپی
کولونوسکوپی مدل پیشرفته سیگموئیدوسکوپی می باشد. در این روش نیز با استفاده از یک لوله طویل انعطاف پذیر که دارای دوربین و چراغی می باشد، داخل رکتوم، روده بزرگ و دستگاه گوارش تحتانی مورد بررسی قرار می گیرد.
در این روش نیز پزشک با استفاده از بیوپسی می تواند به بررسی دقیق تر محتویات دستگاه گوارش بپردازد.
در روش کولونوسکوپی، پزشک می تواند بافت، زخم، پولیپ و سرطان تحریک شده یا متورم را نیز شناسایی کند. انجام کونولوسکوپی برای افراد بالای 50 سال و دارای مشکلات وخیم مورد استفاده قرار می گیرد.
توموگرافی کامپیوتری
توموگرافی کامپیوتری که آن را با نام سی تی اسکن می شناسیم، تصاویری به صورت اشعه ایکس از اندام های داخلی بدن می گیرد که با استفاده از آن، پزشک می تواند برخی از بیماری های داخل شکم را تشخیص دهد. انجام این روش برای رد وجود بیماری های دیگر می باشد.
باریم انما
در این روش، درون روده بزرگ را با استفاده از ماده ای به نام باریم پر می کنند. پر کردن روده بزرگ با باریم توسط یک لوله منعطف انجام می گیرد.
مسیر عبور باریم با استفاده از تصاویر اشعه ایکس دنبال می شود. در صورتی که مشکلی در روده وجود داشته باشد، این ماده آن را در تصاویر ایکس نشان می دهد. در این صورت بیماری های روده نظیر التهاب، زخم و انسداد مشخص خواهند شد.
تست تحمل لاکتوز
آنزیم لاکتوز در محصولات لبنی یافت می شود و برای هضم قند خون در بدن ضروری است. در صورتی که این آنزیم در بدن وجود نداشته باشد و تولید نشود، مشکلاتی را در بدن به وجود می آورد که این مشکلات علائمی مشابه به سندروم روده تحریک پذیر دارند.
پزشک تست تحمل لاکتوز را انجام می دهد تا از عدم کمبود لاکتوز در بدن مطمئن گردد. با انجام این تست، پزشک مطمئن می شود که علائم به وجود آمده در اثر کمبود لاکتوز در بدن نمی باشد.
عوارض سندروم روده تحریک پذیر چیست؟
سندروم روده تحریک پذیر همان طور که از نامش پیداست، تنها یک سندروم می باشد و در دسته انواع بیماری ها قرار ندارد. از این رو این سندروم مشکلات جسمی و آسیب های داخلی چندانی را به وجود نمی آورد.
تنها با وجود علائم و گاهی تشدید آن ها، کیفیت زندگی افراد مختل می شود. علائم زندگی افراد را در کودکی یا بزرگسالی تحت تاثیر قرار می دهد و گاهی سبب بروز مشکلات روحی می گردد.
باید گفت که سندروم روده تحریک پذیر هیچ آسیبی به روده وارد نمی کند و دلیل بروز هیچ سرطانی در بدن نمی باشد.
افرادی که سندروم روده تحریک پذیر کنترل نشده دارند، ممکن است با وجود یبوست به بواسیر یا با وجود اسهال به شقاق مبتلا شوند که راه درمان ساده ای دارند.
بسیاری از بیمارانی که در مراحل ابتدایی بیماری قرار دارند، از دکتر سلیمی سوال می کنند که از کجا بفهمیم سندروم روده تحریک پذیر داریم ؟ این افراد به دلیل نداشتن اطلاعات صحیح، نگرانی هایی بابت این بیماری دارند.
باید گفت که افراد مبتلا به این بیماری با تشخیص به موقع و کنترل علائم می توانند همانند سایر افراد جامعه به زندگی عادی خود ادامه دهند. در بخش های بعدی به گفته های دکتر سلیمی در خصوص درمان و کنترل علائم سندروم روده تحریک پذیر اشاره خواهیم داشت.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
در بخش های قبلی از مقاله از کجا بفهمیم سندروم روده تحریک پذیر داریم ، علائم سندروم روده تحریک پذیر را بیان کردیم. در پاسخ به سوال افرادی که می پرسند از کجا بفهمیم سندروم روده تحریک پذیر داریم ، باید گفت که نباید تنها به علائم اکتفا کرد و اقدام به استفاده از روش های درمان خانگی نمود.
در صورتی که شما علائم سندروم روده تحریک پذیر یا هر گونه تغییری در عملکرد روده خود را تجربه کردید، باید به دکتر سلیمی مراجعه نمایید. وجود علائم روده ای ممکن است نشان از سرطان روده باشد. از این رو نباید هر علامتی را نشان از وجود سندروم روده تحریک پذیر بدانید.
درصورتی که همراه با علائم سندروم علائمی مانند خونریزی مقعدی، کاهش وزن و دردهای شکمی در شب را تجربه کردید، باید بدانید که این نشانه ها خطرناک می باشند و لازم است برای بررسی آن ها به یک پزشک با تجربه و ماهر مراجعه کنید.
در صورتی که سندروم روده تحریک پذیر در مراحل ابتدایی بیماری تشخیص داده شود، دکتر سلیمی به راحتی می تواند جلوی پیشرفت و تشدید علائم را بگیرد و از عوارض احتمالی نظیر یبوست و اسهال جلوگیری نماید.
در صورتی که شما نیز از آن دسته افرادی هستید که می پرسید از کجا بفهمیم سندروم روده تحریک پذیر داریم ، باید حتما به دکتر سلیمی برای تشخیص دقیق بیماری مراجعه کنید. دکتر سلیمی معتبرترین متخصص در این راستا می باشد.
درمان سندروم روده تحریک پذیر
برای سندروم روده تحریک پذیر، درمان قطعی وجود ندارد. اما پزشک می تواند تا حدود زیادی مانع از بروز علائم و عوارض این بیماری گردد.
از طرفی لازم است که خود بیمار نیز به تغذیه خود توجه ویژه داشته باشد تا از بروز دردهای شکمی و یبوست و اسهال پیشگیری کند.
پزشک برای جلوگیری از بروز علائم، داروهایی را تجویز می کند که این داروها برای تمام بیماران یکسان نیست و با توجه به علائم تجویز می گردد.
برای درمان و کنترل این بیماری، پزشک از رویکرد چند وجهی شامل تجویز داروهای OTC، اصلاح سبک زندگی و اصلاح مسائل روان شناختی استفاده می کند.
از جمله داروهای تجویزی برای درمان سندروم روده تحریک پذیر می توان به موارد زیر اشاره کرد:
آلوسترون
آلوسترون برای بهبود عملکرد روده بزرگ تجویز می گردد. این دارو حرکات ضایعات در قسمت پایینی روده را کند می نماید. به همین ترتیب علائم سندروم بهبود می یابد.
داروی آلوسترون فقط برای زنان تجویز می شود و مورد استفاده مردان قرار نمی گیرد. با توجه به عوارض و خطراتی که این دارو دارد، پزشک تنها در زمانی آن را تجویز می کند که دیگر روش های درمان به خصوص برای اسهال شدید موثر واقع نشده باشند.
لوبی پروستون
لوبی پروستون با ترکیباتی که دارد، باعث می شود تا مایعی در روده کوچک ترشح گردد تا با این کار، مسیر عبور مدفوع راحت تر شود.
لوبی پروستون را پزشک برای زنان بالای 18 سالی که از مشکل یبوست رنج می برند و سایر روش های درمانی برای آن ها جوابگو نبوده است، تجویز می کند.
تاثیر گذاری این دارو برای مردان مشخص نشده است. داروی لوبی پروستون دارای عوارضی نظیر اسهال، درد شکم و حالت تهوع دارد.
آنتی اسپاسمودیک ها
از پرکاربردترین داروهای سندروم روده تحریک پذیر می توان به آنتی اسپاسمودیک ها اشاره کرد. این داروها برای از بین بردن اسپاسم و دردهای شکمی مناسب است.
علاوه بر این برای از بین بردن اسهال ناشی از سندروم روده تحریک پذیر مورد استفاده قرار می گیرد. این گروه دارویی بهتر است 1 تا نیم ساعت قبل از غذا مصرف گردد تا اثرگذاری بیشتری داشته باشد.
از جمله داروهای گروه آنتی اسپاسمودیک می توان به داروهای زیر اشاره کرد:
- بنتلی (دی سیکلومین)
- هیوسین بوتیل بروماید
- هیوسیامین
آنتی بیوتیک ها
برای از بین بردن علائم سندروم روده تحریک پذیر، پزشک ممکن است آنتی بیوتیک های مخصوصی را تجویز نماید. این آنتی بیوتیک های مخصوص در معده جذب نمی شوند و مستقیم به روده هدایت می گردند. این آنتی بیوتیک ها باکتری های موجود در روده کوچک و بزرگ را از بین خواهند برد.
زیفاکسان از جمله زیر مجموعه آنتی بیوتیک هایی است که برای درمان سندروم آنتی بیوتیک در بیمارانی که علائم یبوست ندارند، مورد استفاده قرار می گیرد.
داروهای ضد افسردگی
برخی از داروهای ضد افسردگی روی عملکرد سیستم دستگاه گوارش تاثیر مثبت دارند. داروهای ضد افسردگی که عوارض خاصی ندارند، برای درمان این سندروم مورد استفاده قرار می گیرند.
اما داروهای ضد افسردگی زمانی تجویز می شوند که علائم در بیمار با مصرف سایر داروها و تغییر سبک زندگی از بین نرود. این داروها برای از بین بردن استرس و اضطرابی که سبب تشدید علائم بیماری می شوند نیز مناسب است.
همچنین در تسکین دردهای شکمی نیز موثر می باشند. داروهای ضد افسردگی می توانند روی نوع مدفوع تاثیر داشته باشند.
دکتر سلیمی با در نظر گرفتن علائم بیماری و نوع مدفوع، یکی از داروهای زیر را برای بیمار تجویز می کند:
- مهارکننده های باز جذب سروتونین
- تری سایکلین
دوز داروهای ضد افسردگی در ابتدا کمتر از میزانی تجویز می شود که در افسردگی مورد استفاده قرار می گیرد. سپس به تدریج در صورت لزوم، دوز دارو افزایش می یابد. پزشکان معتقدند که مصرف این داروها در دوزهای پایین سبب کاهش ادراک درد در بیمار می گردد.
داروهای ضد اضطراب
این دارو برای درمان اضطراب ناشی از دردهای شکمی تجویز می گردد. این داروها ممکن است عوارضی داشته باشند. از این رو پزشک آن ها را در مدت زمان کوتاهی تجویز می کند. از جمله داروهای ضد اضطراب می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- دیازپام
- لورازپام
- کلونازپام
روان درمانی
همان طور که بیان شد، مواردی مانند استرس و اضطراب در تشدید علائم سندروم روده تحریک پذیر موثر هستند. از این رو پزشک از درمان رفتاری شناختی، هیپنوتیزم، تکنیک های کنترل استرس و تمرینات آرامشی استفاده می کند تا به کاهش علائم بیماری کمک شایانی گردد.
درمان رفتاری شناختی و هیپنوتیزم بیشترین اثرگذاری را روی درمان سندروم روده تحریک پذیر دارند. درمان رفتاری شناختی به این شرح است که پزشک اقدام به اصلاح الگوهای فکری و ایجاد رفتارهایی جدید در بیمار می کند تا استرس و اضطراب او قابل کنترل گردد.
مزیت روان درمانی این است که باعث می شود تا علائم سندروم بدون مصرف دارو و عوارض ناشی از آن بهبود یابد. یکی دیگر از روش های کم دردسر کنترل علائم این بیماری، توجه به سبک زندگی و تغذیه است که در بخش های بعدی به آن ها اشاره خواهیم داشت.
در ادامه مبحث از کجا بفهمیم سندروم روده تحریک پذیر داریم ، همراه ما باشید.
تغییر سبک زندگی در درمان سندروم روده تحریک پذیر
برای درمان و کنترل علائم سندروم روده تحریک پذیر، علاوه بر مصرف دارو و روان درمانی، لازم است تا سبک زندگی سالمی نیز داشته باشید. افرادی که سوال می کنند از کجا بفهمیم سندروم روده تحریک پذیر داریم ، باید بدانند که بروز سندروم ممکن است از تغذیه نیز باشد.
یعنی مصرف غذاهای ناسالم در بروز این بیماری بسیار موثر است. در این بخش از مقاله در مورد سبک زندگی سالم برای کنترل بیماری سندروم روده تحریک پذیر صحبت خواهیم کرد. عمل به این توصیه ها و نکات باعث می شود که درمان این بیماری به صورت بلند مدت انجام گیرد.
پرهیز از مصرف غذاهای محرک
افرادی که به سندروم روده تحریک پذیر مبتلا هستند، باید غذاهای محرک این بیماری را شناسایی کنند و آن ها را از برنامه غذایی خود حذف کنند. غذاهایی که سبب تشدید علائم این سندروم می شوند، باعث می شود که روند درمان و کنترل بیماری دچار اختلال شود و علائم مجددا بروز پیدا کنند.
علاوه بر این، بیماران باید از مصرف مواد غذایی که سبب ایجاد گاز معده می شوند، بپرهیزند. گاز معده باعث تشدید دردهای شکمی خواهند شد. مصرف غذاهای چرب نیز در تشدید علائم سندروم روده تحریک پذیر بی تاثیر نیستند.
مصرف منظم غذا
افرادی که مبتلا به این سندروم هستند، باید وعده های غذایی خود را به صورت منظم مصرف کنند. مصرف منظم وعده های غذایی با حجم کمتر غذا باعث می شود تا عملکرد دستگاه گوارش بهتر گردد.
به خصوص در افرادی که مشکل اسهال دارند، مصرف غذا با حجم کم در فاصله های زمانی منظم باعث از بین رفتن این عارضه می شود. افرادی نیز که مشکل یبوست دارند، باید وعده های غذایی بزرگتر با فاصله بیشتر مصرف نمایند.
افزایش مصرف مایعات
مصرف زیاد مایعات و آب سبب دفع سموم و باکتری های مضر از بدن می شود. از این رو بهتر است که افراد مبتلا به این سندروم، مصرف مایعات را افزایش دهند.
البته در مورد مصرف مایعات باید به نکاتی توجه کنید. مصرف مایعات دارای الکل یا حاوی کافئین محرک هایی برای روده هستند و علائم اسهال را تشدید می دهند. مصرف نوشیدنی های گازدار برای افراد مبتلا به سندروم روده تحریک پذیر ممنوع است.
فعالیت های بدنی
بیماران بهتر است به صورت منظم فعالیت های بدنی داشته باشند. ورزش سبب کاهش استرس و اضطراب در افرادی که عامل مهمی در تشدید علائم سندروم هستند، می شود. علاوه بر این، ورزش سبب ایجاد انقباضات طبیعی روده می شود که در این صورت دردهای شکمی بهبود می یابد.
مصرف دارو
افراد لازم است داروهای تجویز شده توسط پزشک را به صورت منظم مصرف نمایند. داروهای تجویز شده؛ درد، نفخ، اسهال و یبوست ناشی از سندروم روده تحریک پذیر را از بین می برند.
در بازار، داروهای بدون نسخه مانند لوپرامید و کائوپکتات نیز وجود دارند که برای درمان اسهال مناسب هستند و شما می توانید آن ها را تهیه نمایید.
این داروها باید نیم تا یک ساعت قبل از غذا مصرف شوند تا اثرات خود را بگذارند. مصرف نادرست و زیاد داروها باعث بروز عوارضی در بدن می شوند. بنابراین در مورد مصرف دقیق داروها با پزشک مشورت کنید.
کنترل استرس و اضطراب
استرس و اضطراب علائم سندروم روده تحریک پذیر را تشدید می کنند. برای کنترل استرس و اضطراب از تکنیک های آرامش بخش مانند تمرینات ورزشی یا مدیتیشن استفاده کنید.
فعالیت هایی مانند تای چی یا یوگا بسیار موثر می باشند. ورزش منظم در کاهش استرس و اضطراب موثر می باشد. برای کنترل استرس و اضطراب، بهتر است به یک روانشناس خوب مراجعه کنید.
تغذیه در سندروم روده تحریک پذیر
افرادی که به دنبال پاسخ سوال خود مبنی بر این که از کجا بفهمیم سندروم روده تحریک پذیر داریم ، هستند، می توانند با دقت بر غذای مصرفی خود میزان علائم خود را بررسی کنند.
تغذیه روی علائم سندروم روده تحریک پذیر تاثیر مستقیم دارد. تغذیه برای افراد مبتلا به سندروم روده تحریک پذیر، به دو نوع غذاهای مضر و غذاهای مفید دسته بندی می شود.
در این بخش به معرفی غذاهای مضر و غذاهای مفید برای بیماران مبتلا به سندروم روده تحریک پذیر خواهیم پرداخت. افرادی که سوال می کنند از کجا بفهمیم سندروم روده تحریک پذیر داریم ، بهتر است که به این بخش توجه ویژه ای داشته باشند.
غذاهای مضر برای سندروم روده تحریک پذیر
علائم سندروم بعد از مصرف غذاهای زیر تشدید می یابد:
فیبرهای نا محلول
فیبر سبب سنگین شدن دستگاه گوارش و روده می شود. میزان تحمل فیبر در افراد مختلف متفاوت می باشد. فیبرهای نا محلول باعث می شود که اسهال در افراد مبتلا به سندروم روده تحریک پذیر بدتر شود.
با این حال سبب بهبود یبوست می شود. اما سبب ایجاد نفخ زیاد و درد شکمی می گردد. به همین دلیل افراد باید مواد غذایی سرشار از فیبر نا محلول را به خاطر بسپارند و از مصرف آن ها پرهیز نمایند. فیبر محلول باید جاگیزین فیبر نا محلول شود.
از جمله مواد غذایی حاوی فیبر نا محلول می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- غلات مانند جو و بلغور دو سر
- سبزیجات ریشه دار
- انواع میوه ها به خصوص پرتقال، توت، گریپ فروت، سیب، هلو، موز و …
- انواع حبوبات
مکمل های حاوی فیبر شامل متاموسیل و سیتروسل برای بدن، نفخ و گاز ایجاد نمی کنند. از این رو جایگزین مناسبی برای غذاهای حاوی فیبر می باشند.
مصرف مکمل ها باید به تدریج انجام گیرد تا در صورت تشدید علائم سندروم، به سرعت مصرف آن ها قطع شود. لازم است که به همراه مکمل های فیبر، مقدار زیادی آب مصرف شود تا از بروز نفخ و درد شکم جلوگیری گردد.
گلوتن
گلوتن نوعی پروتئین است که برخی افراد ممکن است به آن آلرژی داشته باشند. این نوع آلرژی را بیماری سلیاک می نامند. برخی از مواد غذایی مانند گندم، جو و چاودار حاوی مقدار زیادی گلوتن می باشند.
علائم آلرژی به گلوتن همانند سندروم روده تحریک پذیر می باشد و می تواند اسهال را بدتر کند. آلرژی به گلوتن باعث می شود تا تغییراتی در روده ایجاد شود و جذب مواد مغذی کمتر گردد.
با این حال برخی از افرادی که به گلوتن آلرژی دارند، عدم جذب مواد مغذی را تجربه نمی کنند و عملکرد روده های آن ها دچار تغییر نمی شود.
طبق نظریه دکتر سلیمی، حساسیت به گلوتن ممکن است در ایجاد علائم سندروم روده تحریک پذیر در برخی از بیماران دخیل باشد.
بنابراین در صورتی که این افراد، مواد غذایی عاری از گلوتن داشته باشند، ممکن است علائم بیماری کاهش یابد. البته باید به دیگر مواد غذایی برای کاهش علائم نیز دقت داشته باشید.
مصرف لبنیات
افرادی که مشکل سندروم روده تحریک پذیر دارند، باید در مورد مصرف لبنیات دقت زیادی داشته باشند. لبنیات حاوی مقدار زیادی چربی هستند که برای اسهال مضر می باشند.
علاوه بر این در صورتی که با مشکل عدم تحمل لاکتوز مواجه هستید، باید ماست را جایگزین شیر کنید. در رابطه با این موضوع، پزشک آنزیمی تجویز می کند تا لاکتوز شکسته شود.
اما به صورت کلی افراد مبتلا به این سندروم باید محصولات لبنی کمی استفاده کنند. در برخی موارد حاد، پزشک ممکن است مصرف لبنیات را به صورت کلی ممنوع کند.
افرادی که مجبور به قطع مصرف لبنیات هستند، باید پروتئین، کلسیم و ویتامین های بیشتری مصرف کنند. در صورت مصرف هر گونه مکمل، حتما با دکتر سلیمی مشورت نمایید. زیرا ممکن است برخی مکمل ها سبب تشدید علائم سندروم گردند.
غذاهای سرخ کردنی
متخصصان تغذیه مصرف غذاهای سرخ شده را برای افراد مبتلا به سندروم روده تحریک پذیر ممنوع اعلام کرده اند. معمولا افرادی که غذاهای سرخ شده زیادی مصرف می کنند، با مشکلات مختلف دستگاه گوارش مواجه می شوند.
با بررسی و پاسخ به این سوال که از کجا بفهمیم سندروم روده تحریک پذیر داریم ، متوجه شدیم که از علائم این بیماری می توان به اسهال یا یبوست شدید اشاره کرد.
مصرف غذاهای سرخ کردنی که حاوی مقدار زیادی چربی هستند، باعث تشدید این علائم خواهند شد. از این رو غذاهای کبابی و آب پز و بخار پز را جایگزین غذاهای سرخ شدنی کنید.
حبوبات
همان طور که همه ما می دانیم، حبوبات باعث نفخ می شود. بنابراین بهتر است مصرف آن را کاهش دهید. بهتر است قبل از مصرف، حبوبات را در آب خیس کنید تا نفخ آن گرفته شود. با این حال، حبوبات یبوست را کاهش می دهد. از این رو برای سندروم روده تحریک پذیر از نوع یبوست مفید می باشد.
نوشیدنی های کافئین دار
قهوه نوعی محرک برای سندروم روده تحریک پذیر می باشد. از این رو باید مصرف قهوه و سایر نوشیدنی های حاوی کافئین را کاهش دهید تا علائم سندروم تشدید نیابند.
در ادامه بررسی سوال از کجا بفهمیم سندروم روده تحریک پذیر داریم ، همراه ما باشید.
غذاهای فراوری شده
افرادی که به سندروم روده تحریک پذیر مبتلا هستند، باید مصرف غذاهای ناسالم را کنار بگذارند. مواد نگهدارنده و مواد افزودنی موجود در غذاهای آماده نه تنها علائم سندروم را تشدید می کنند، بلکه در بروز آن نیز نقش زیادی دارند. بهتر است غذاهای خانگی را مصرف کنید تا سلامت بدن شما حفظ شود.
شکلات
در انواع شکلات و آبنبات مقدار زیادی قند وجود دارد که سبب تشدید علائم سندروم روده تحریک پذیر خواهند شد. این خوراکی ها سبب بدتر شدن یبوست می شوند.
شیرین کننده های مصنوعی
شیرین کننده های مصنوعی برای سلامت دستگاه گوارش مضر هستند. از این رو عاملی برای تشدید سندروم روده تحریک پذیر خواهند بود.
الکل
الکل دشمن بزرگی برای سندروم روده تحریک پذیر محسوب می شود. در بسیاری از نوشیدنی های الکلی، مقدار زیادی آب جو و شیرین کننده مصنوعی وجود دارد که همین موضوع سبب آسیب دیدگی به روده ها می گردد.
گلوتن موجود در الکل ممکن است برای برخی افراد حساسیت به وجود بیاورد. علاوه بر این، الکل سبب کاهش آب بدن خواهد شد و همین امر می تواند به کبد و دستگاه گوارش آسیب وارد کند.
سیر و پیاز
هضم کردن سیر و پیاز برای دستگاه گوارش به خصوص روده بسیار سخت است. مصرف زیاد سیر و پیاز به خصوص به صورت خام، سبب افزایش گاز روده می شود. از این رو بهتر است که مصرف این دو ماده را کاهش دهید.
کلم بروکلی و گل کلم
هضم دو این نوع سبزیجات برای روده سخت است. مصرف کلم بروکلی و گل کلم سبب تشدید یبوست و گاز روده می شوند. با بخار پز کردن این دو ماده می توانید اثرات منفی آن ها را از بین ببرید.
غذاهای تند
مصرف غذاهای تند سبب بروز علائمی شبیه به سندروم روده تحریک پذیر خواهد شد. کپسایسین موجود در فلفل باعث می شود تا روده تحریک گردد و دردهای شکمی افزایش یابد. حذف فلفل و دیگر ادویه های تند از غذاها باعث می شود که علائم این سندرم کاهش یابند.
گوشت قرمز
بسیاری از افرادی که سوال می کنند از کجا بفهمیم سندروم روده تحریک پذیر داریم ، باید بدانند که مصرف زیاد گوشت قرمز نه تنها سبب بروز علائمی شبیه به سندروم روده تحریک پذیر خواهد شد، بلکه در بروز دیگر بیماری ها نیز نقش اساسی دارد. بیماران باید گوشت سفید و ماهی را جایگزین گوشت قرمز کنند.
نوشیدنی های کربوهیدراتی
افرادی که دچار سندروم روده تحریک پذیر شده اند، باید مصرف نوشیدنی های حاوی کربوهیدرات و گازدار را کنار بگذارند. حتی نوشابه های رژیمی نیز مقدار زیادی کربوهیدرات دارند که سبب اختلال در عملکرد روده ها خواهند شد.
مواد غذایی مفید برای سندروم روده تحریک پذیر
برخی از غذاها در روده هضم راحت تری دارند و سبب بهبود علائم سندروم روده تحریک پذیر می شوند. این مواد غذایی شامل موارد زیر هستند:
گوشت بدون چربی
گوشت های بدون چربی غذای خوبی برای سلامت روده می باشند. گوشت های بدون چربی پروتئین زیادی دارند و سبب حفظ سلامت دستگاه گوارش می شوند. اما باید به این نکته دقت داشته باشید که مصرف گوشت قرمز باید محدود شود. پروتئین در دستگاه گوارش به راحتی هضم می گردد.
علاوه بر این، بر خلاف گوشت های حاوی چربی، سبب بروز گاز روده نمی گردد. افراد مبتلا به سندروم روده تحریک پذیر می توانند گوشت مرغ، گوشت بوقلمون و گوشت گاو (به صورت محدود) را در برنامه غذایی خود جایگذاری نمایند.
تخم مرغ
تخم مرغ نیز مانند گوشت های بدون چربی سرشار از پروتئین می باشد. هضم تخم مرغ در دستگاه گوارش بسیار سریع و راحت است.
دقت داشته باشید که ممکن است تشدید علائم سندروم روده تحریک پذیر به دلیل حساسیت به زرده یا سفیده تخم مرغ باشد. بنابراین در این شرایط با آزمون و خطا می توانید متوجه این موضوع شوید.
ماهی
بسیاری از ماهی ها حاوی مقدار زیادی امگا 3 هستند. امگا 3 برای حفظ سلامت روده بسیار مفید است. اسیدهای چرب موجود در امگا 3 خاصیت ضد التهابی دارند.
از این رو با ورود آن به بخش روده، التهابات ناشی از سندروم درمان می شود و علائم کاهش می یابند. بهتر است ماهی هایی را مصرف کنید که میزان امگا 3 آن ها بیشتر باشد. از جمله ماهی های زیر:
- قزل آلا
- ساردین
- شاه ماهی
- ماهی سفید
- سالمون
- کاد سیاه
آجیل
آجیل ها برای سندروم روده تحریک پذیر بسیار مفید عمل می کنند. در انواع آجیل، مواد مغذی زیادی نظیر پروتئین، فیبر و اسیدهای چرب امگا 3 یافت می شود. این مواد مغذی نقش ضد التهابی در بدن ایفا می کنند.
علاوه بر این چربی های غیر اشباع موجود در آجیل سبب هضم بهتر غذا می شود. زیرا کلسترول بد در بدن را کاهش می دهد.
در این حالت، علائم سندروم روده تحریک پذیر کاهش خواهد یافت. از میان آجیل ها، آجیل های زیر برای سندروم روده تحریک پذیر مفید هستند:
- انواع بادام
- گردو
- فندق
- آجیل کاج
- آجیل برزیلی
دانه ها
دانه هایی مانند دانه چیا و دانه کتان در بهبود علائم سندروم روده تحریک پذیر تاثیر زیادی دارند. علاوه بر این دو دانه، کدو حلوایی و آفتابگردان نیز سبب بهبود عملکرد دستگاه گوارش می شوند. این نوع دانه ها حاوی اسیدهای چرب و فیبر می باشند که سبب بهبود یبوست در بیماران می گردد.
غذاهای تخمیر شده
مصرف غذاهای تخمیر شده که حاوی مقدار زیادی پروبیوتیک هستند، برای حفظ سلامت روده مفید می باشند. پروبیوتیک یک نوع باکتری مفید است که به هضم راحت تر غذا کمک می کند.
موادی مانند ماست، سبزیجات تخمیر شده مانند کلم ترش و نوشیدنی های تخمیر شده مانند کفیر، سرشار از پروبیوتیک می باشند.
آب گوشت
آب گوشت از زمان های قدیم بر سر سفره تمام ایرانی ها بوده و هست. مصرف این غذای مفید باعث می شود تا عملکرد سیستم گوارش بهبود یابد.
آب گوشتی که در آن مقداری استخوان نیز وجود داشته باشد، سرشار از مواد مغذی می باشد. بنابراین بسیاری از متخصصان تغذیه در برنامه غذایی بیماران مبتلا به سندروم روده تحریک پذیر، آب گوشت را جایگذاری نموده و به مصرف آن تاکید می کنند.
ماست
ماست از جمله مواد غذایی مفید برای هضم راحت تر غذا می باشد. متخصصان توصیه می کنند که ماست را با معده خالی قبل از غذا میل کنید.
در این صورت اثرات مفیدتری دارد. ماست دارای باکتری های فعالی مانند اسیدوفیلوس می باشد که برای بهبود اسهال موثر عمل می کنند.
چای نعناع
بسیاری از متخصصان برای از بین بردن اسپاسم و درد معده و روده ناشی از سندروم روده تحریک پذیر، چای نعناع را توصیه می کنند.
شما می توانید از کپسول نعناع با پوشش روغنی نیز استفاده کنید تا دردهای ناشی از سندروم کاهش یابد. افرادی که سوال می کنند از کجا بفهمیم سندروم روده تحریک پذیر داریم ، همواره به دنبال راهی برای تسکین دردهای شکمی خود هستند.
زنجبیل
زنجبیل یکی دیگر از مواد مفید برای از بین بردن علائم سندروم روده تحریک پذیر می باشد که مشکلات مختلف گوارشی را کاهش می دهد.
نعناع فلفلی
نعناع فلفلی از دیگر مکمل های گیاهی می باشد که برای تسکین دردهای شکمی مورد استفاده بیماران قرار می گیرد. نعناع فلفلی روند هضم و جذب مواد غذایی را تسریع می بخشد.
این ماده لذیذ، اسپاسم های روده را از بین برده و انقباضات آن را کاهش می دهد. البته مصرف زیاد نعناع فلفلی سبب بروز علائمی می گردد.
آلوئه ورا
آب آلوئه ورا نیز به روند هضم غذا در روده کمک می کند. از این رو گزینه مناسبی برای تسکین علائم سندروم روده تحریک پذیر می باشد. افراد دیابتی باید در مصرف آلوئه ورا احتیاط داشته باشند.
با ادامه بررسی سوال از کجا بفهمیم سندروم روده تحریک پذیر داریم ، همراه ما باشید.
صیفی جات، میوه جات و سبزیجات مفید برای سندروم روده تحریک پذیر
در بخش قبلی در مورد انواع خوراکی های مفید برای سندروم روده تحریک پذیر صحبت کردیم. در این بخش به بیان صیفی جات، میوه جات و سبزیجات مفید برای این بیماری خواهیم پرداخت.
توجه داشته باشید که مصرف این گونه مواد غذایی باید با فودمپ (FODMAP) پایین باشد. فودمپ شامل الیگو، دی، مونوساکارید و پلیول های قابل تخمیر می باشد.
این مواد در واقع کربوهیدارت های مضری می باشند و محرکی برای علائم سندروم روده تحریک پذیر هستند. این کربوهیدرات ها سبب بروز مشکلاتی نظیر نفخ، درد معده و ورم معده و روده می شوند.
در این بخش نیز میوه ها و سبزیجاتی با فودمپ پایین را به شما معرفی خواهیم کرد:
صیفی جات مفید برای سندروم روده تحریک پذیر
به صورت کلی مصرف صیفی جات برای دستگاه گوارش بسیار مفید می باشد. مصرف این مواد سبب تسریع در هضم مواد غذایی می گردد. بهتر است صیفی جاتی را که نفخ آور نیستند، مصرف کنید.
مصرف آن ها را نیز باید به تدریج اضافه کنید تا معده و روده به وجود آن ها عادت کنند.
از جمله صیفی جات مفید برای سندروم روده تحریک پذیر:
- فلفل دلمه ای
- گوجه
- کدو
- کلم بروکلی
- هویج
- ذرت
- سیب زمینی
- پیازچه
- جعفری
- بادنجان
- لوبیا سبز
صیفی جات را می توانید به صورت پخته یا خام مصرف کنید. بسیاری از افرادی که سوال می کنند از کجا بفهمیم سندروم روده تحریک پذیر داریم ، با مصرف صیفی جات بالا متوجه بهبود علائم خود می شوند.
سبزیجات مفید برای سندروم روده تحریک پذیر
سبزیجات دارای برگ سبز نیز به بهبود دستگاه گوارش کمک شایانی می کنند. ترکیبات موجود در این سبزیجات، باعث می شود تا محتویات روده دچار تخمیر نشوند.
در این صورت از تشدید علائم سندروم روده تحریک پذیر جلوگیری می گردد. توصیه می شود که سبزیجات را به صورت خام مصرف کنید تا خاصیتشان با پختن از بین نرود. در زیر به برخی از سبزیجات با فودمپ پایین اشاره خواهیم داشت:
- برگ چغندر
- اسفناج
- زرشک
- کاهو
- کلم
- کاسنی فرنگی
میوه های مفید برای سندروم روده تحریک پذیر
تمامی میوه ها سرشار از مواد مغذی هستند که مصرف آن ها برای بدن ضروری است. اما افراد مبتلا به سندروم روده تحریک پذیر، در مصرف میوه محدودیت دارند. این افراد باید میوه های حاوی فودمپ پایین و با فیبر کم را مصرف کنند. علاوه بر این، بیماران باید در مصرف میوه ها حد اعتدال را رعایت کنند.
زیرا قند زیاد موجود در برخی از میوه ها سبب تشدید علائم سندروم می گردد.
از جمله میوه های مفید برای سندروم روده تحریک پذیر می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- انگور
- خربزه
- آووکادو
- طالبی
- هندوانه
- کیوی
- لیموشیرین
- زیتون
- آناناس
- تمشک
- ریواس
- توت فرنگی
- نارنگی
اهمیت تامین آب بدن در سندروم روده تحریک پذیر
همان طور که در بخش های قبلی بیان شد، بسیار مهم است که افراد مبتلا به سندروم روده تحریک پذیر مایعات زیادی مصرف کنند.
مصرف زیاد آب باعث می شود تا سموم اضافی از بدن دفع گردد و فرایند هضم غذا با سرعت بیشتری اتفاق بیفتد. اما کم آبی باعث تشدید علائم بیماری سندروم روده تحریک پذیر خواهد شد.
افراد عادی باید روزانه حداقل 8 لیوان آب مصرف نمایند. به توصیه دکتر سلیمی، افراد مبتلا به سندروم روده تحریک پذیر در کنار مصرف این میزان آب باید مکمل هایی نظیر سدیم، پتاسیم و الکترولیت را نیز برای بهبود عملکرد روده ها مصرف نمایند.
شما می توانید از الکترولیت های طبیعی مانند آبمیوه طبیعی، آب گوشت و آب سبزیجات نیز استفاده کنید تا مواد مغذی بدن تامین گردد.
برای تامین بیشتر آب بدن به نکات زیر توجه داشته باشید:
- پزشک مکمل هایی نظیر الکترولیت، پتاسیم و سدیم را تجویز می کند که لازم است به آب مصرفی خود آن ها را اضافه کنید.
- در زمان ورزش کردن، آب زیادی از دست می دهید. بنابراین حتما آب بیشتری بنوشید.
- از غذاها و میوه هایی که آب زیادی دارند، مانند هندوانه بیشتر استفاده کنید.
- سدیم باعث احتباس مایعات در بدن می شود. بنابراین به غذاهای خود مقدار بیشتری سدیم اضافه کنید اما نه به حدی که به سلامتی آسیب برساند.
بررسی نقش فیبر در سندروم روده تحریک پذیر
به صورت کلی در برخی از میوه ها و مواد غذایی، فیبر یافت می شود. فیبرها به 2 نوع فیبرهای محلول و فیبرهای غیر محلول دسته بندی می شوند.
فیبرهای غیر محلول روده را تحریک می کنند و سبب ایجاد انقباضاتی در آن می شوند. این نوع فیبرها علاوه بر این، سبب ایجاد نفخ، دردهای شکمی و اسهال یا یبوست می شوند.
بنابراین مصرف فیبرهای غیر محلول برای افراد مبتلا به سندروم روده تحریک پذیر توصیه نمی شود. افرادی که سوال می کنند از کجا بفهمیم سندروم روده تحریک پذیر داریم ، ممکن است حتی با عدم وجود سندروم به علائم آن دچار شوند.
در این صورت باید تغذیه آن ها و میزان مصرف غذاهای حاوی فیبرهای غیر محلول در آن ها بررسی شود. ممکن است در اثر مصرف زیاد فیبرهای غیر محلول، دچار علائمی شده باشند. با این حال فیبرهای غیر محلول، علائم سندروم را تشدید می کند.
مواد غذایی حاوی فیبر غیر محلول
- انواع غلات نظیر نان سبوس دار، نان انواع دانه ها، بلغور، ذرت سبوس دار و خمیر گندم
- سبزیجاتی نظیر کلم بروکلی و گل کلم
- میوه هایی نظیر سیب، گلابی، پرتقال و انواع میوه های خشک
- حبوبات
- دانه های کتان
در مقابل، فیبرهای محلولی نیز وجود دارند که برای عملکرد دستگاه گوارش و روده مفید هستند. مواد غذایی و میوه های حاوی فیبر محلول کمتر، باعث تحریک روده می شوند.
این مواد غذایی در هنگام ورود به روده، ژلی را از خود تولید می کنند که سبب هضم سریع تر غذا خواهند شد. در صورتی که فیبرهای محلول همراه با وعده های غذایی مصرف گردد، به هضم بهتر غذا کمک کرده و فرایند مدفوع را راحت تر می کند.
مواد غذایی دارای فیبرهای محلول
- غلاتی نظیر آرد جو، جو دوسر، گندم سیاه، نان چاودار
- سبزیجاتی نظیر هویج، سیب زمینی، کارچوبه، کدو
- میوه هایی نظیر هلو، شلیل، گریپ فروت
توصیه های تغذیه برای کنترل سندروم روده تحریک پذیر
در بخش های قبلی در پاسخ به افرادی که سوال می کنند از کجا بفهمیم سندروم روده تحریک پذیر داریم ، با کمک دکتر سلیمی، علائم سندروم را بیان کردیم و روش های تشخیصی را شرح دادیم.
در ادامه مراحل تشخیص سندروم، روش های درمان را نیز بررسی کردیم. لازم است تا در ادامه مبحث درمان، به نکات تغذیه ای اشاره داشته باشیم.
عمل به توصیه های تغذیه ای که توسط دکتر سلیمی در بخش زیر بیان شده است، باعث می شود تا حدود زیادی علائم سندروم روده تحریک پذیر از بین برود. بنابراین به موارد زیر توجه داشته باشید:
از مصرف مواد غذایی حاوی قند نظیر آدامس، غذاهای رژیمی و شیرینی های بدون قند که سبب تشدید اسهال می شوند، پرهیز کنید.
مصرف غذاهای حاوی جو دوسر باعث می شود تا نفخ شکم کاهش یابد.
هیچ یک از وعده های غذایی خود را با هدف کاهش وزن حذف نکنید. برای کاهش وزن، راه های بهتری وجود دارد.
بهتر است هر روز در یک زمان مشخصی اقدام به خوردن غذا نمایید
بهتر است هر روز در یک زمان مشخصی اقدام به خوردن غذا نمایید. با این کار دستگاه گوارش عملکرد بهتری خواهد داشت.
غذای خود را آهسته بخورید و به صورت کامل بجوید تا به فرایند هضم کمک کرده باشید.
در صورتی که نوشیدنی های الکلی مصرف می کنید، همین امروز مصرف آن ها را کنار بگذارید.
مصرف میوه ها و سبزیجات حاوی فیبر غیر محلول و فودمپ بالا را بسیار کاهش دهید.
روزانه 8 لیوان آب بنوشید.
از مصرف غذاهای حاوی گلوتن پرهیز کنید.
تعداد وعده های غذایی را افزایش دهید و در مقابل، از حجم غذا کم کنید تا هضم غذا راحت تر شود.
اگر یک ماده غذایی سبب ناراحتی بیشتر شما می شود، بهتر است مصرف آن را کنار بگذارید. می توانید برای این کار یک لیست تهیه کنید تا کمتر دچار علائم سندروم شوید.
در صورتی که مجبور به مصرف مواد غذایی نفاخ نظیر حبوبات هستید، حتما آن ها را چند ساعت در آب قرار دهید تا نفخ آن ها گرفته شود.
از مصرف برخی مواد غذایی مضر که در این مقاله عنوان نشده است، پرهیز کنید
از مصرف برخی مواد غذایی مضر که در این مقاله عنوان نشده است، پرهیز کنید. موادی مانند انواع ترشی، انواع سس، چاشنی ها، غذاهای نمک سود، مواد رنگی، مواد حاوی نگهدارنده، شوری جات، تخمه، نخود چی و … سبب وخیم شدن علائم سندروم می گردند.
میوه هایی نظیر آناناس، انبه و موز ممکن است برای برخی از افراد حساسیت داشته باشد.
برای کاهش درد شکم می توانید از کمپرس گرم استفاده کنید.
ورزش کردن به بهبود علائم بسیار کمک می کند.
مصرف شیر بی لاکتوز برای افراد مبتلا به سندروم روده تحریک پذیر بهتر است. معمولا این افراد می توانند بدون مشکل، ماست، پنیر و کشک مصرف کنند. اما در صورت بروز علائمی بعد از مصرف، لازم است که تنها مکمل کلسیم مصرف گردد.
مصرف بستنی نیز سبب تشدید علائم می شود.
مصرف ماست پروبیوتیک کفیر برای این سندروم مفید می باشند.
در دوره های زمانی منظمی به تفریح و مهمانی بپردازید
در دوره های زمانی منظمی به تفریح و مهمانی بپردازید تا از استرس و اضطراب ناشی از کار روزانه کاسته شود. در این صورت علائم سندروم کاهش می یابند.
برنج در بهبود علائم بیماری نقش موثری دارد. البته افراد چاق باید مصرف برنج را محدود کنند.
سیب زمینی را به صورت آب پز مصرف کنید تا هضم بهتری داشته باشد.
در صورتی که بعد از صرف غذا فورا بخوابید، دچار نفخ خواهید شد.
از داروهای گیاهی برای کاهش نفخ خود استفاده کنید.
آهسته غذا خوردن به جلوگیری از بروز نفخ معده کمک می کند. بعد از صرف غذا کمی قدم بزنید. این کار باعث می شود تا حرکات روده تحریک شود و گاز در بدن تجمع نیابد.
در هر مرحله، مشاوره با دکتر سلیمی را فراموش نکنید. دکتر سلیمی معتبرترین متخصص گوارش می باشد.
آلرژی به برخی از مواد غذایی
بر اساس تحقیقات گزارش شده از متخصصان آلرژی غذایی و سلول هایی که باعث ایجاد آلرژیک غذایی می شوند، ممکن است عاملی بر ایجاد سندروم روده تحریک پذیر باشند.
طبق مطالعات، بیماری هایی نظیر آسم آلرژیک، اگزما، اسهال مداوم و اختلالات گوارشی با بیماری سندروم روده تحریک پذیر بی ارتباط نیستند. در صورتی که پزشک بتواند نوع آلرژی غذایی را در افراد پیدا کند، درمان درد شکم و اسهال راحت تر خواهد بود.
سخن پایانی
با بررسی علائم سندروم روده تحریک پذیر در این مقاله، توانستیم به سوال بسیاری از افرادی که می پرسند از کجا بفهمیم سندروم روده تحریک پذیر داریم ، پاسخ بدهیم.
علائم این بیماری مشابه بسیاری دیگر از بیماری ها می باشد. از این رو نباید با مشاهده علائمی اطمینان حاصل کنید که به سندروم روده تحریک پذیر مبتلا شده اید.
بهتر است برای تشخیص دقیق بیماری و درمان و کنترل آن به یک پزشک ماهر و با تجربه مراجعه کنید. با مراجعه به دکتر سلیمی بهترین متخصص درمان بیماری های سیستم گوارش، می توانید این بیماری را بهترین شکل ممکن کنترل کنید.
منبع:
یک پاسخ
خوب بودتشکرولی حس میکنم ومتوحه شدم اغلب موادکه بایدمصرف شودمضرهست!پس چی بخوریم اینطوری مدام بایدچک کنیم چی بخوریم؟